Kımıl Dağı’ndaki steller Kommagene’nin dini tarihe yeni bir soluk kazandırdı
ADIYAMAN – Nemrut Dağı’nın benzeri Kımıl Dağı’ndan askeri helikopterler ile taşınan ve yabancı bilim adamları tarafından ön okuması yapılan 2 bin 100 yıllık 2 stel, Antik Kommagene’nin dini tarihine dair bilgilere yeni bir soluk kazandırdı.
Kımıl Dağı’nda 2021 yılında Kommagene Uygarlığı’nın Nemrut Dağı benzeri olan yeni bir kült (kutsal) alan tespit edilmişti. Dağın eteklerinde düştüğü fark edilen birisi ikiye bölünmüş 2 stel bulundu. Stellerin birisinde Tanrı Apollo ile Kral Antiokhos’un tokalaşma sahnesinin bulunduğu 1.3×1.76 ebatlarında 3 ton 500 kilo, her iki tarafında yazıt olan stel ise 1,16×1.76 ebatlarında 2 ton 200 kilo ağırlığında.
Jandarma Genel Komutanlığı’na ait helikopter 2023 yılı Eylül Ayı’nda, Adıyaman’ın Gerger ilçe sınırları içerisinde bulunan 1650 metre rakımlı Kımıl Dağı’ndan Kommagene Uygarlığına ait 2100 yıllık birisi ikiye bölünmüş 2 steli, 6 kilometre uzaklıktaki Gölyurt Kartal Yaylasına taşıdı.
Yayladan alınan eserler Adıyaman Perre Antik Kente getirildi. Bu eserlerin üzerindeki yazıtların çözümlenmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izin alan Pisa Üniversitesi’nden Margherita Facella ve Oxford Üniversitesi’nden Charles Crowther, Adıyaman’a geldi. Yaklaşık bir hafta süren çalışma sonrasında stellerin yazıtları incelendi.
Stelleri inceleyen Margherita Facella gazetecilere yaptığı açıklamada, “Kımıl Dağından getirilen steller üzerindeki yazıtlar üzerinde çalışıyoruz. İnsanlık tarihine, Kommagene tarihine ışık tutacak bir bir yazıt. Bu yazıtları inceleme imkanı bulduğumuz için kendimizi şanslı hissediyoruz. Yazıtlarda Kommagene Kralı Antiochos’un halka söylediği sözler, kanunlar var. Kanunlara iteat edilmesi ve saygılı olması isteniyor. Ayrıca Kral Antiachos ile Mitrates’in rölyefi var” dedi.
Ülkelerine dönen yabancı bilin adamları yazıtların ön okumasını tamamladı. Ön okumayı tamamlayan bilim adamları yetkililere ön okuma ile ilgili bilgi verdi.
Yazılı bilgilendirmede, “Kımıl Dağ’daki nomos’un kral Antiochos’un diğer nomoileriyle karşılaştırıldığında gösterdiği varyantlara odaklanıyoruz. Hala cevaplanması gereken pek çok soru var, ancak bu çok hoş bir keşif. Sadece Antiochos’un kültü için yeni bir kutsal alan tespit edilmedi, aynı zamanda Apollon’un atalarından kalma ve yerel bir versiyonu da ilk kez bizim tarafımızdan biliniyor. Kımıl Dağ’ında stellerin bulunması, Antik Kommagene’nin dini tarihine dair bilgilerimize yeni bir soluk kazandırmakta ve daha ileri araştırmalara teşvik etmektedir” ifadelerine yer verildi.
